Najnowsze badania polskiej archeolożki dr Aleksandry Hallmann niezbicie dowodzą, że len był podstawową tkaniną używaną w starożytnym Egipcie.
Fragment lnianego płótna z hieroglificznym tekstem – z imionami Ptolemeusza XII Auletesa (80-51 r. p.n.e.) – ojca słynnej Kleopatry VII. Fot. A. Ćwiek http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C405559%2Crzadkie-znalezisko-polskich-naukowcow-w-egipcie.html
Niektórzy uważają, że len został udomowiony właśnie w Egipcie. Jednak już od dawna wiadomo, że dokonało się to zupełnie gdzie indziej, a mianowicie ok. 8000 lat p.n.e. w Mezopotamii. W Egipcie len pojawił się ok. 6000 lat p.n.e. Umiejętność jego uprawy przyniosły do Egiptu ludy wędrujące wzdłuż Morza Śródziemnego.
Imperium lniane
Wielu naukowców mówi o Egipcie jako imperium lnianym. Istnieje pogląd, że Egipcjanie sami nie uprawiali tej rośliny, a jedynie ją sprowadzali. Klimat nie pozwalałby bowiem na uprawę gatunku wieloletniego. Ten pogląd, miedzy innymi, wykluczył Egipcjan jako pretendentów do grona tych, którzy len udomowili. Tak czy inaczej, Egipcjanie dostrzegli bogactwo rośliny i wykorzystywali je bardzo umiejętnie.
Grobowiec Sennedżema, https://pin.it/dd4eycqdtqyjzq
Jednak do tej pory niewiele było dowodów materialnych na potwierdzenie tezy o wszechobecnym udziale lnu w tkaninach noszonych przez Egipcjan. Naukowcy opierali się często na wizerunkach płaskorzeźb lub malowidłach zachowanych w grobowcach. Ale nie mieli pewności, że ubiór, który nosili Egipcjanie rzeczywiście był z lnu. Tego z rysunków nie da się odczytać. Pewną przesłanką są malowidła przedstawiające czynności wykonywane przy uprawie lub obróbce lnu. Są one na tyle charakterystyczne, że trudno się pomylić. Nie dziwi, więc to, że nowe odkrycia pojawiające się w tej materii budzą spore zainteresowanie.
Polska badaczka na tropie tkanin lnianych w Egipcie
W lutym 2018 roku odbyła się w Chicago międzynarodowa konferencja zorganizowana przez egiptolog dr Aleksandrę Hallmann z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN oraz Oriental Institute w Chicago. Tematem konferencji były ubrania noszone przez ludzi różnych starożytnych cywilizacji.
Ubiór egipski z cienkiego płótna. https://pin.it/t7ha574h25hntt
Ustalenia naukowe potwierdzają powszechność wykorzystania tkanin lnianych w Egipcie. Choć były to tkaniny bardzo kosztowne, podlegające wymianie barterowej. Wiadomo, że były tkane na prymitywnych krosnach. Im tkanina była cieńsza tym bardziej cenna. Za wartościowe uważano płótno białe, w takie ubierali się kapłani i wysocy rangą urzędnicy. Z czasem zaczęto używać tkanin kolorowych, chętnie wprowadzano kolor czerwony, niebieski i złoty. Powszechność nie powinna dziwić, ponieważ starożytni Egipcjanie na pewno doceniali szczególne właściwości tkanin lnianych, tym bardziej, że mieszkali w tak gorącym i suchym klimacie.
Ubrania lniane
Wśród ubrań noszonych przez Egipcjan można wyróżnić dwa rodzaje. Pierwsze to są ubrania owijane, powstające poprzez odpowiednie owinięcie lub udrapowanie prostokątnego kawałka tkaniny. Uważa się, że piękne suknie Egipcjanek, które są prezentowane na rzeźbach nie są szyte, a właśnie w określony sposób owijane. Sposobów upinania tkanin podobno było bardzo wiele; poniżej prezentowanych jest kilka przykładów.
Ancient Egyptian Costumes [Photo Courtesy: Pinterest]
Spódniczki męskie w starożytnym Egipcie, źródło: www.nextews.com/25ac0ee7/
Zwracają też uwagę ozdoby i wykończenia ubrań, co na pewno miało wpływ na ich cenę. Ozdoby przybierały formę frędzli, dekoracyjnych obramowań, często kolorowo malowanych.
Drugą kategorię stanowiły ubrania krojone i szyte. Do nich należą tuniki. Najprostsze wykonywane były poprzez złożenie prostokątnej tkaniny wzdłuż krótszej krawędzi i zszycie boków. Dodatkowo robiono otwór na głowę i dekolt. Czasami doszywano rękawy.
Źródła zdjęć: pinterest
Ubiór kobiecy i męski w starożytnym Egipcie, https://pin.it/m4zxccazoqzt2i
Wspomina się również o noszeniu przez starożytnych Egipcjan rękawiczek, skarpetek oraz bielizny (trójkątny kawałek tkaniny odpowiednio przepasany), być może również lnianych.
Inne sposoby wykorzystania tkaniny lnianej
Mumia arystokraty z VII-VI w. p.n.e. Autor: Keith Schengili-Roberts. Zdjęcie na licencji Creative Commons Attribution ShareAlike 2.5
Powszechnie używano lnu do owijania mumii. Były to wielometrowe bandaże tkane na potrzeby konkretnego pochówku. Na to jednak mogli sobie pozwolić najbogatsi. W nielicznych grobowcach archeolodzy znaleźli skrzynie zawierające ubrania. Biedniejsi Egipcjanie wykorzystywali do owijania mumii zużyte tkaniny. Świadczą o tym chociażby widoczne na nich ślady cerowania.
Takie bandaże lniane służyły również do owijania posągów, figurek i innych przedmiotów wykorzystywanych do celów rytualnych.
Fot. CSIC, http://archeowiesci.pl/2013/04/10/krolewski-syn-z-dra-abu-el-naga-galeria-zdjec/
Należy dodać, że starożytni Egipcjanie wytwarzali z włókna lnianego również sznury, liny, sieci rybackie i żagle. Te lniane żagle produkowane, dzisiaj powiedzielibyśmy w skali przemysłowej, dawały możliwości ekspansji po Morzu Śródziemnym.
Oczywiście należy pamiętać, że len nie był jedyną tkaniną wykorzystywaną przez Egipcjan. Używano również bawełny i skór.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl/, egypttoday.com/Article/4/30131/ Ancient-Egypt-IV-Did-ancient-Egyptians-have-a-dress-code, archeowiesci.pl/2007/10/06/421/
Obrazek wyrózniający pochodzi: pixabay.com/pl/egipski-design-człowiek-kobieta-1822015/
